Kentsel dönüşüme ilişkin düzenlemeleri içeren “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Bazı Kanunlar ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Teklif” TBMM’de kabul edildi. ve Turizm Kurulu.
Öneriyle, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli deprem nedeniyle genel hayatı etkileyen afet bölgesi olarak değerlendirilen yerlerde, temas halinde olmak kaydıyla, hak sahipliğine ilişkin süreçler hariç, hasar tespit raporları esas alınarak idari süreçler oluşturulması öngörülüyor. Bu depremlerin yol açtığı hasarlar ve sonrasında meydana gelen depremlerle. Aleyhine açılan iptal davalarında yeni yöntemler getiriliyor. Düzenlemenin amacı yargı süreçlerinin hızlandırılmasıdır.
Buna göre 10 gün içerisinde ilk inceleme yapılacak ve dilekçe ve ekleri tebliğde yayımlanacak. Savunma verme süresi dilekçenin tebliğinden itibaren 15 gün; Bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 10 gün uzatılabilir. Savunmanın teslim edilmesi veya savunmanın teslimi için son tarih geçmesi halinde belge tamamlanmış sayılacaktır.
Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin kararlara itiraz edilemez.
Keşif ve bilirkişi incelemesinin gerekli olduğu durumlarda, belgenin tamamlanmasından itibaren 15 gün içerisinde keşif yapılacaktır. Tarafların hak ve menfaatlerinin korunmasının gerekli olduğu hallerde ilk incelemenin ardından keşif ve bilirkişi incelemesi de yapılabilir. Bilirkişi raporları 15 gün içerisinde mahkemeye teslim edilecek. Raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde bilirkişilere ve bilirkişi raporlarına itiraz edilebilir.
Duruşmanın yapılması tarafların talebine ve mahkemenin kararına bağlı olacaktır. Duruşma daveti, duruşma tarihinden en az 15 gün önce taraflara gönderilecektir.
Bu durumlar, belgenin tamamlanmasından veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi veya duruşmanın gerekli olduğu durumlarda bunların tamamlanmasından itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacaktır.
Son kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilebilecek. İtiraz dilekçeleri on gün içinde incelenerek yayımlanacak. İtiraz dilekçelerine cevap süresi 15 gün olacaktır.
İtiraz talebi en geç iki ay içinde karara bağlanır.
Bu konu kapsamındaki tam yetki davaları ile iptal davaları bir arada görülemez. Bu konu yürürlüğe girmeden önce birlikte açılan iptal ve tam yetki davaları ayrılacak ve bu davalar mevcut aşamadan itibaren görülmeye devam edecek.
Bu unsur, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan davalara da bulunduğu aşamadan başlamak üzere uygulanacaktır.
Buna göre savunma verme, bilirkişi raporuna itiraz etme, temyize başvurma ve temyiz dilekçesine cevap verme süreleri değişmeyecek.
Rezerv inşaat alanları yeniden tanımlanıyor
Teklifle birlikte, kredi sözleşmesinde yer alan hedefe uygun olarak Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne dış finansman olanakları sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapılıyor. Kamu Maliyesi ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da “dış borç tahsisi” tanımına “Kentsel Dönüşüm Müdürlüğüne” ibaresi eklendi.
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü özel bütçeli idare olarak örgütlenmektedir. Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na tahsisine devam edilmesi için düzenlemeler yapılıyor.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da yer alan “rezerv yapı alanı” tanımı değiştiriliyor. Rezerv yapı alanı açıklamasında yer alan “yeni yerleşim alanı olarak” ibaresi metinden çıkarıldı. Bu düzenlemeye dayanarak uygulamada açılan davalarda herhangi bir taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için yerleşim alanları dışında olması gerektiği yönünde bir değerlendirme yapılarak karar verildiği belirtildi. konut alanlarında yer alan parsellerin rezerv yapı alanı olarak belirlenmesine olanak sağlanması amaçlandı.
Riskli binaların tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsisine ilişkin görev, hak ve yetkilerin bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından kullanılmasını sağlayacak değişiklikler yapılıyor.
Riskli yapı tespiti Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü veya idare tarafından resen yapılabilmektedir. Uygulamada bazı malik veya kiracıların riskli binaları tespit etmesinin engellendiği ve kendi bağımsız birimlerinden tespit için numune alınmasına izin verilmediği görüldüğünden, kapalı kapılar veya yeterli kolluk kuvvetlerinin bulunduğu alanlar açılarak riskli binaların tespitinin mümkün olacağı, gerekiyorsa mülki idare amirinin vereceği yazılı izin esas alınarak yapılabilir.
Riskli bina tespitine ilişkin bilgilerin yer aldığı rapor riskli binaya asılacak, e-Devlet Kapısı üzerinden maliklere bilgi verilecek ve 15 gün süreyle ilgili muhtarlıkta ilan edilecek. Tespitle ilgili bilgileri içeren rapor, muhtarlıkta yapılacak ilanın son gününde hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Gerçek veya özel tüzel kişilerin, sahibi oldukları taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenmesini talep edebilmeleri için; Bu mülklerin inşaatında kullanılan arsanın yüzde 30’unun mülkiyet paylaşımına karar verilmesi veya aynı tedbirin değerinin özel hesaba gelir kaydedilmek üzere Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne verilmesi gerekecek. dönüşüm projelerinden oluşuyor.
Kolluk kuvvetleri tarafından tahliye
Alanlardaki imar ve imar haklarının kısıtlanması ve bölgedeki binalara verilen elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerin durdurulması konusunda Bakanlığa verilen görev ve yetkiler Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından kullanılacak.
İstanbul’da dönüşümü hızlandırmak amacıyla başlatılan “Yarısı Bizden” kampanyasını hayata geçirmek amacıyla yasa, faydalanıcılara üretim için maddi yardım sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapıyor.
Riskli binaların yıkımıyla ilgili olarak Bakanlığa verilen görev ve yetkiler bundan sonra Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından kullanılacak.
Riskli binaların yıkılması için mülk sahiplerine tek seferde 90 günü aşmayacak bir süre verilecek.
Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi halinde; Tahliye, yerel yönetim amirinin vereceği yazılı izin doğrultusunda yeterli kolluk kuvvetleri tarafından gerçekleştirilecektir.
Cumhurbaşkanlığı veya yönetim tarafından yaptırılan veya yaptırılan riskli binaların tespiti, tahliyesi ve yıkımına ilişkin masraflar, sahiplerinden payları oranında tahsil edilecek.
Kanun kapsamındaki binaların tahliye ve yıkımına ilişkin bireysel hak sahiplerine bildirimler birebir yapılacak ve tahliye ve yıkım raporu binaya asılarak, e-Devlet Kapısı üzerinden maliklere bildirilecek ve 15 gün süreyle ilgili muhtarlığa duyurulur. Tahliye ve yıkım işlemi, muhtarlıkta yapılan ilanın son gününde ayni ve özlük hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Kararlar basit çoğunlukla alınacak
Kentsel dönüşümlerde inşaat ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve işlemler, maliklerin payları oranında salt çoğunluğunun alacağı karara bağlı olarak gerçekleştirilebilmektedir.
Alınan kararı ve sözleşme şartlarını içeren teklif, salt çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere, kararı salt çoğunlukla alan malikler tarafından noter aracılığıyla veya ilan ettirilmek suretiyle tebliğ edilecektir. 15 gün süreyle ilgili muhtarlığa gönderilir.
Satış bedelinin eksik hesaplanması nedeniyle satış işleminin iptal edilmesi halinde, satış bedeli ile yargı kararında belirtilen şekilde hesaplanacak fiyat arasındaki fark, payı satın alan malik tarafından, payı kalan eski sahibine ödenecektir. satıldı.
Yoksul veya dar gelirli sayılanlara verilecek bağımsız bölümler için hak sahibinin borç alması gerekiyorsa ancak hak sahibinin borçlanma ücretini ödeyecek mali gücü yoksa bağımsız bölümün tescili mümkündür. Paylı mülkiyet asılları ile karşılaştırıldığında hak sahibi ve Başkanlık adına tapu sicilinde hak sahibinin ismine karşılık gelen birim. Lehdarın üzerinde ikamet edebileceği kayıtlı başka bir konut gayrimenkulünün bulunmaması halinde, bu bağımsız bölümlerde oturma hakkı hak sahibine ve lehdarın evli olması halinde eşine ilgili tarihte verilecektir. sürecin.
Arsa haline gelen taşınmazlardaki pay sahipliğinin ortadan kaldırılması için dava açılabilir.
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne devredilen Hazine taşınmazları; Bakanlığın bağlı, ilgili ve bağlı kurum ve kuruluşlarına ve bunların bağlı kuruluşlarına, belediyeler ve şirketlerine, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, başta bina sahipleri ve bunların kanuni veya sözleşmesel haleflerine, Bakanlığın misyonu kapsamındaki faaliyetleri yürütmek üzere kurulan ve malvarlığının en az yüzde 50’si piyasa değeri üzerinden Bakanlık tarafından sağlanan vakıflar; Bu amaçla küçük sanayi sitesi kurmak üzere kurulan kooperatiflere ve belediyelere, mevcut değerinin yüzde 50’sinden az olmamak kaydıyla Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek fiyatla doğrudan satılabileceği gibi, doğrudan kiraya da verilebilir. Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek fiyat.
Bu taşınmazların kısmen veya tamamen, alan veya parselin sahibi olanlar dışındaki üçüncü kişilere satışı halinde, müdürlük veya Hazine Müsteşarlığı fark etmeksizin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün önalım hakkı kullanılacaktır. Kanun kapsamındaki taşınmazlarda paydaş olup olmadığı ve bu taşınmazlarda paylı veya bağımsız mülkiyetin bulunup bulunmadığı.
Kanun kapsamındaki alan ve parseller için onaylanan imar ve parselasyon planları 15 gün süreyle ilgili çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüklerinde ilan edilecek. Bu planlara itirazlar ilan süresi içinde ilgili çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğüne yapılacak, itirazlar bakanlık tarafından 5 gün içinde değerlendirilecek. İtirazların reddedilmesi durumunda planlar, ayrı bir onay sürecine gerek kalmaksızın, ret kararı tarihinde kesinleşecektir.
Cumhurbaşkanlığı tarafından lisans verilen kuruluşlar, yönetmelik kapsamındaki başvurularda, bu başvurulara ilişkin kararların alınmasında ve başvuruların yürütülmesinde faaliyet gösterebilecek.
Yönetmelik kapsamındaki yapıların yıkılması sonucu arsa haline gelen taşınmazlara katılımın ortadan kaldırılması için Türk Medeni Kanunu kararları uyarınca dava açılabilecek. Ancak pay sahipliğinin ortadan kaldırılması için dava açılmış olması, kararın bu Yönetmelik kapsamında pay sahiplerinin salt çoğunluğu tarafından payları oranında alınmasına ve bu yönetmeliğe göre yapılacak işleme engel teşkil etmeyecektir. bu karara.
Teklifte ayrıca Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü yönetim ekiplerinin mali ve özlük hakları da düzenleniyor.
(Devam edecek)
